Αφιέρωμα στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ (μέρος 3ο- Το έπος της αντιστασης)

ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ

Την περίοδο στην οποία ζούμε βλέπουμε και βιώνουμε διάφορα οξύμωρα γεγονότα. Μετά τις τελευταίες εκλογές ένα εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα που έχει ως πρότυπα τους ταγματασφαλίτες και τους δοσίλογους της κατοχής και τους συνταγματάρχες της χούντας του ’67 επιχειρεί να μολύνει τον ελληνικό λαό με τα φασιστικά του κηρύγματα ενώ τρομοκρατεί όποιο κομμάτι  του λαού προσπαθεί να αντισταθεί και να σηκώσει κεφάλι στην θύελλα που έρχεται. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο διακρίνουμε και μια οργανωμένη προσπάθεια σπίλωσης και αλλαγής της ιστορίας του ελληνικού λαού και των αγώνων του από το κράτος και τα δεκανίκια του, τη Χρυσή Αυγή και τα υπόλοιπα φασιστοειδή στοιχεία που βρήκαν τώρα την ευκαιρία να βγουν από το καβούκι τους. Γι’ αυτό το λόγο ως ΑΕΠ-ΕΑΑΚ με αυτό το αφιέρωμα επιχειρούμε να ρίξουμε φως στο μεγαλειώδη αντιιμπεριαλιστικό αγώνα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και κατά συνέπεια στον τιτάνιο αγώνα του ελληνικού λαού για την απελευθέρωση της πατρίδας και την προσπάθεια τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση.

Όταν κανένας σε όλη την Ευρώπη δεν μπορούσε να σηκώσει κεφάλι στην Ναζιστική λαίλαπα και στους συμμάχους της, ο ελληνικός λαός δεν υπέκυψε πρώτα με την νικηφόρα του πορεία στα βουνά της Αλβανίας και μετά την κατάκτηση από τις Φασιστικές δυνάμεις δεν έχασε καθόλου καιρό. Από τις πρώτες στιγμές της Κατοχής ο λαός έδειξε ξεκάθαρα ότι δεν θα παραδώσει ποτέ τα όπλα στον κατακτητή, κάτι που έκανε από την αρχή η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική αστική τάξη, που ενώ πολλοί από αυτούς δεν φύγανε από την χώρα σαν κλέφτες ακολουθώντας πιστά τα βρετανικά αφεντικά τους στην Αίγυπτο, άλλοι τα έκαναν πλακάκια με τον Γερμανό κατακτητή. Στις 27 Σεπτέμβρη του 1941, πέντε μόλις μήνες μετά την συνθηκολόγηση της Ελλάδας, σε ένα σπίτι στην Αθήνα, στο τέρμα της Ιπποκράτους, ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, ΕΑΜ, από τους αντιπροσώπους του ΚΚΕ, του Αγροτικού Κόμματος, του Σοσιαλιστικού Κόμματος και της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας.

Τον Φεβρουάριο του 1942 στην περιοχή της Σπερχιάδας έξω από την Λαμία δημιουργείται ο Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός, ΕΛΑΣ, το στρατιωτικό τμήμα του ΕΑΜ από τον Άρη Βελουχιώτη (Θανάση Κλάρα) και μια χούφτα αντάρτες. Το σώμα του Άρη κάνει τις πρώτες εμφανίσεις του στα χωριά της Ευρυτανίας κηρύσσοντας την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα ενάντια στην Τριπλή Κατοχή καλώντας τον λαό να οργανωθεί με όλες του τις δυνάμεις στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και να παλέψει για την λευτεριά. Τα πρώτα αντάρτικα σώματα στα βουνά στήνοντας ενέδρες και δίνοντας άνισες μάχες με τον κατακτητή καταφέρνουν να αναπτυχθούν και να ριζώσουν στη συνείδηση του ελληνικού λαού και να του μεταφέρουν την λογική της αντίστασης αλλά και της διεκδίκησης μιας άλλης κοινωνίας μετά την απελευθέρωση. Με αποτέλεσμα στα τέλη του 1942 ο ΕΛΑΣ να αποτελεί τον πιο αξιόμαχο και μεγαλύτερο αντάρτικο στρατό στην κατεχόμενη Ελλάδα φτάνοντας να απαριθμεί δεκάδες χιλιάδες τακτικούς και έφεδρους στρατιώτες, χωρίς να δέχεται καμιά απολύτως βοήθεια από το εξωτερικό, και πραγματοποιεί την πιο γνωστή αντιστασιακή πράξη την ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου διακόπτοντας έτσι για μήνες τον ανεφοδιασμό τον Γερμανικών Δυνάμεων στην χώρα.        

 Παράλληλα δίνοντας τα καλοκαίρια του ΄43 και ’44 την «μάχη της σοδιάς» προστατεύει το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής από τις ληστρικές επιδρομές των Κατοχικών δυνάμεων αλλά και των ντόπιων συνεργατών τους, των ταγματασφαλιτών, με αποτέλεσμα να κερδίσει τον κόσμο της υπαίθρου ο οποίος εντάσσεται στις γραμμές τόσο του ΕΛΑΣ όσο και του ΕΑΜ. Μετά από συνεχής νίκες ενάντια στους κατακτητές καταφέρνει να απελευθερώσει το μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας περιορίζοντας τους Γερμανούς στις παραθαλάσσιες περιοχές και δημιουργώντας την «Ελεύθερη Ελλάδα» από τα μέσα του ’43 με αποκορύφωμα την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ Μακεδονίας. Τον Δεκέμβρη του ’44 ο ΕΛΑΣ έφτασε να έχει στις γραμμές του σαράντα οχτώ χιλιάδες μαχητές και περίπου άλλους τόσους εφεδρικούς. Ήταν ο μεγαλύτερος αντάρτικος στρατός σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.

Στις 23 Φλεβάρη 1943 το ΕΑΜ δημιουργεί την ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων). Η ΕΠΟΝ ήταν η οργάνωση νέων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που δραστηριοποιόταν παράλληλα με τα αντάρτικα σώματα στα βουνά πολεμώντας είτε στις πόλεις οργανώνοντας τον αγώνα και προπαγανδίζοντας τις ιδέες του ΕΑΜ. Το θάρρος των νέων της ΕΠΟΝ έχει μείνει στην ιστορία με το γνωστό «Κάστρο του Υμηττού» το οποίο ήταν μια αποθήκη όπλων του ΕΛΑΣ Αθηνών που τρεις ΕΠΟΝίτες την υπερασπίστηκαν μέχρι θανάτου ενάντια σε πολυάριθμη Γερμανική δύναμη. Εκτεταμένη ήταν η δράση της ΕΠΟΝ και στα πανεπιστήμια της εποχής δημιουργώντας παντού οργανώσεις και στρατεύοντας τους φοιτητές στων εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.

Μια από της μεγαλύτερες επιτυχίες του ΕΑΜ ήταν η συγκρότηση του Εργατικού ΕΑΜ. Στο χώρο των εργαζομένων από την Μεταξική Δικτατορία η ηγεσία της ΓΣΕΕ είχε αντικατασταθεί από ένα σύνολο δοτών στο Μεταξικό καθεστώς συνδικαλιστών προωθώντας τα συμφέροντα της αστικής τάξης και των πλουσίων. Αυτή η ηγεσία στη ΓΣΕΕ συνέχισε να υπάρχει και κατά την κατοχή προωθώντας τώρα τα συμφέροντα των κατακτητών και κρατώντας στην υποδούλωση τους εργάτες. Αυτό προσπάθησε να ανατρέψει το ΕΑΜ με την συγκρότηση του ΕΕΑΜ το οποίο οργανώνοντας συνδικαλιστικά όλα τα πρωτοπόρα αγωνιζόμενα κομμάτια της εργατικής τάξης διοργάνωνε απεργίες στα εργοστάσια χτυπώντας έτσι τους κατακτητές που εκμεταλλεύονταν την εργοστασιακή παραγωγή της χώρας. Αποκορύφωμα της δράσης του ΕΕΑΜ ήταν η μεγάλη απεργία που οργάνωσε το 1943 ενάντια στην επιστράτευση που κήρυξε η δωσίλογη κυβέρνηση προκειμένου να σταλούν Έλληνες εργάτες να δουλέψουν σε εργοστάσια στην Γερμανία. Παράλληλα το ΕΕΑΜ οργάνωνε συσσίτια για τα θύματα του μεγάλου λιμού το χειμώνα του 1942 αλλά και στη συνέχεια της Κατοχής παρείχε βοήθεια στις οικογένειες που πλήττονταν από την πείνα ή τις κατοχικές δυνάμεις και στήριζε τις οικογένειες των λαϊκών αγωνιστών που βρίσκονταν στο βουνό.

 

Ταυτόχρονα στα βουνά της «Ελεύθερης Ελλάδας» το ΕΑΜ προχώρησε στις αρχές του 1944 στην δημιουργία της ΠΕΕΑ, της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, ή αλλιώς την «Κυβέρνηση του Βουνού». Με έδρα τις Κορισχάδες Ευρυτανίας και αποτελούμενη από εκλεγμένους λαϊκούς αντιπροσώπους μετά από εκλογές που διεξήχθηκαν παράνομα σε όλη την Κατεχόμενη Ελλάδα και την «Ελεύθερη Ελλάδα», η ΠΕΕΑ ήταν μια πρώτη προσπάθεια του ΕΑΜ να δημιουργήσει αυτό για το οποίο πάλευε τη λαοκρατία. Καθιέρωσε γενικές συνελεύσεις στα χωριά και λαϊκά δικαστήρια προκειμένου να δικάζονται οι δοσίλογοι και να επιλύονται οι διαφορές των πολιτών. Για πρώτη φορά ο λαός συμμετείχε στη λήψη αποφάσεων ενεργά και υπήρχε μια μορφή αυτοοργάνωσης. Οι λαϊκοί αντιπρόσωποι ήταν εκλεγμένοι απευθείας από τον λαό και ήταν αιρετοί και ανακλητοί.

Το ΕΑΜ και η δράση που ανέπτυξε καθώς και αυτά για τα οποία πάλευε χαράχτηκαν στη μνήμη του λαού και τα ενστερνίστηκε και έχυσε το αίμα του για αυτά. Για πρώτη φορά ο ίδιος ο λαός πέρα από τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα διεξήγαγε και έναν αγώνα που έθετε ανοιχτά ζητήματα εξουσίας. Έβαζε με τον καλύτερο τρόπο το ερώτημα για το αν μετά την απελευθέρωση θα συνεχίσουν να τους εκμεταλλεύονται η ελληνική αστική τάξη, οι τσιφλικάδες, οι Βρετανοί ή οποίοι άλλοι έρθουν και πάρουν τη θέση, ο Βασιλιάς και οι παρατρεχάμενοί του ή αν θα αποφασίσουν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα και με την δύναμη των όπλων που κρατούσαν να δημιουργήσουν μια νέα κοινωνία χωρίς εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Ο λαός τότε επέλεξε και έδωσε την απάντησή του στηρίζοντας με όλες του τις δυνάμεις τον αγώνα του ΕΑΜ για λαοκρατία και λαϊκή δημοκρατία. Είναι ξεκάθαρο πλέον, όσο και να θέλουν να το κρύψουν, ότι ο λαός τότε δεν αρκέστηκε απλώς στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, πάλεψε για μια κοινωνία σοσιαλιστική και κομουνιστική και έχυσε το αίμα του για την μεγάλη αυτή ιδέα στα βουνά, σε εξορίες και φυλακές. Ο λαός όμως δεν ξεχνά, αγωνίζεται, αντιστέκεται, νικά!